Umiejętności społeczne w pracy i w życiu prywatnym. Jak je rozwijać?
W dzisiejszym świecie biznesu, sukcesu i prężenia muskułów umiejętności miękkie teoretycznie zyskują na znaczeniu. Brandoza ukończonej uczelni pomału odchodzi w odstawkę z przyczyn wiadomych. Pracodawcy coraz częściej poszukują kandydatów, którzy poza kompetencjami technicznymi potrafią efektywnie komunikować się, współpracować w zespole, czy zarządzać swoim czasem, lub posiadają jakieś rzadkie specyficzne i dobrze rozwinięte typy myślenia. Binarne myślenie typu „Hej cześć – to kawa, czy herbata? Team kot, czy team pies?”, to już trochę obciach. Ale czym dokładnie są te tajemnicze umiejętności miękkie oraz rodzaje myślenia i czy każdy z nas może je opanować? No i jak je rozwijać? O tym krok po kroku w dalszej części artykułu…
Co to są kompetencje miękkie? Czy warto wpisać je do CV?
Najpierw odpowiem na pytanie drugie. Tak, warto, pod warunkiem, że są prawdziwe, a najlepiej jeśli też jakoś zbadane, czymś pochodzącym ze świata nauki (więcej na ten temat w artykule ze Sfinksem w grafice).
Jeśli nie, to staraj się improwizować szczerze.
Kompetencje miękkie, znane również jako umiejętności interpersonalne lub społeczne, to zestaw cech i zdolności, które wpływają na sposób, w jaki współpracujemy z innymi ludźmi oraz jak radzimy sobie w różnych sytuacjach zawodowych i życiowych. W odróżnieniu od kompetencji twardych, które są łatwiej mierzalne i związane z konkretną wiedzą techniczną, umiejętności miękkie dotyczą naszego zachowania, postaw i podejścia do pracy oraz relacji z innymi.
Mimo ich pewnej abstrakcyjności są one jednak konkretnymi cechami.
Kompetencjami miękkimi NIE są chęci czegoś (chęć zmiany pracy), nastawienia (pozytywne nastawienie), czy stany emocjonalne (poprawa nastroju pod wpływem przystojnego szefa). Znak zodiaku też odpada, przykro mi.
Nie uwierzycie, ale… z resztą mniejsza z tym.
Nie wpisujcie takich rzeczy w CV… bardzo proszę.
Kompetencje miękkie – przykłady.
1. Umiejętności interpersonalne – zdolność do jasnego i skutecznego przekazywania informacji oraz aktywnego słuchania.
2. Praca zespołowa – umiejętność efektywnej współpracy z innymi, dzielenia się zadaniami i wspólnego osiągania celów.
3. Elastyczność – zdolność do adaptacji w zmieniających się warunkach i otwartość na nowe pomysły.
4. Rozwiązywanie problemów – zdolność do identyfikowania problemów i znajdowania skutecznych rozwiązań.
5. Zarządzanie czasem – umiejętność efektywnego planowania i organizowania pracy, aby osiągać zamierzone cele.
6. Przywództwo – lub prostu charyzmatyczność, to zdolność do inspirowania i kierowania zespołem w kierunku osiągnięcia wspólnych celów.
7. Empatia – umiejętność rozumienia uczuć i potrzeb innych oraz reagowania na nie w odpowiedni sposób. Mylona często z nadwrażliwością, a to zupełnie coś innego.
8. Asertywność – zdolność do wyrażania własnych opinii i potrzeb w sposób stanowczy, ale jednocześnie szanujący innych. Umiejętność stawiania granic. Przez zakompleksionych ludzi bywa mylona niestety z agresją pasywną.
9. Etyka pracy – postawa charakteryzująca się moralnością, sumiennością, odpowiedzialnością względem wykonywanych obowiązków.
10. Odporność na stres – zdolność do działania w trudnych warunkach i pod wpływem presji.
11. Negocjacje – zdolność do osiągania kompromisów i rozwiązywania konfliktów.
12. Umiejętność słuchania – sprawna dobrze rozwinięta zdolność aktywnego i uważnego odbierania informacji.
13. Umiejętność autoprezentacji – zdolność do skutecznego przedstawiania siebie i swoich osiągnięć.
14. Myślenie – logiczne, analityczne, dedukcyjne, kreatywne, lateralne, krytyczne, abstrakcyjne.
15. RiGCz – Rozum i Godność Człowieka, określenie nieformalne, do CV tego nie wpisujcie. Poza tym Julka z HR i tak nie będzie wiedziała co to jest.
Rodzaje myślenia – przykłady.
Myślenie kreatywne.
Myślenie kreatywne to zdolność do generowania nowych, oryginalnych pomysłów oraz znajdowania nietypowych rozwiązań problemów. Jest to cholernie ważna umiejętność szczególnie w branżach kreatywnych i coś projektujących, gdzie innowacyjność często decyduje o sukcesie jednostki lub organizacji. Creare po włosku, hiszpańsku i łacinie znaczy tworzyć, kreator to twórca lub stwórca.
CO ROZWIJA MYŚLENIE KREATYWNE?
Zadawanie pytań – np. „Co by było, gdyby… babcia miała wąsy?” pomaga spojrzeć na problem z innej perspektywy.
Łamanie schematów – celowe eksperymentowanie z nowymi podejściami do znanych problemów.
Ćwiczenia kreatywności – np. burze mózgów, mapy myśli, skojarzenia słowne.
Inspiracja – czytanie, słuchanie podcastów, podróżowanie, film, muzyka, czy rozmowy z ludźmi o różnych poglądach z reguły poszerzają horyzonty. Kreują nowe połączenia w mózgu. Dają bodziec.
ZASTOSOWANIE MYŚLENIA KREATYWNEGO.
Projektowanie innowacyjnych produktów, usług, narzędzi, tworzenie dzieł sztuki.
Tworzenie unikalnych kampanii marketingowych.
Rozwiązywanie problemów biznesowych poprzez nowe modele działania.
Myślenie lateralne – wielotorowe.
Myślenie lateralne to zdolność do podchodzenia do problemów w sposób nieszablonowy, poprzez zmianę perspektywy i odrzucenie oczywistych schematów myślowych. Zostało spopularyzowane przez Edwarda de Bono (filozof oraz doktor nauk medycznych), który opisał je jako alternatywne podejście do logicznego myślenia. Jako ciekawostkę dodam, że jednym z narzędzi myślenia lateralnego jest poczucie humoru.
CO WSPIERA MYŚLENIE LATERALNE?
Zmienianie założeń – zamiast przyjmować rzeczywistość taką, jaka jest, warto pytać.
Zabawa paradoksami – celowe myślenie wbrew utartym schematom, np. „Co by się stało, gdyby firma sprzedawała produkt za darmo?”.
Techniki kreatywne – np. metoda „6 kapeluszy myślowych” de Bono, czyli patrzenie na problem z różnych punktów widzenia (to obszerny temat na oddzielny artykuł).
ZASTOSOWANIE MYŚLENIA LATERALNEGO.
Firmy technologiczne często używają tego podejścia do tworzenia rewolucyjnych produktów (np. Airbnb – zamiast budować hotele, stworzyli platformę dla prywatnych wynajmujących).
W reklamie nieszablonowe kampanie, które łamią dotychczasowe konwencje.
W negocjacjach znajdowanie kreatywnych rozwiązań win-win, które początkowo wydają się niemożliwe.
Myślenie krytyczne.
Myślenie krytyczne to zdolność do analizy informacji w sposób logiczny, obiektywny i oparty na dowodach. Polega na ocenie faktów, odróżnianiu opinii od stanu faktycznego i na świadomym podejmowaniu decyzji. Jest to szczególnie ważne w erze fake newsów i nadmiaru informacji. Coś, bez czego nie obejdzie się lekarz, policjant, dziennikarz, psycholog, czy marketingowiec. Niestety myślenie krytyczne bardzo kuleje u większości ludzi. Stąd jest to skarb, gdy je masz. Gdy go nie masz, to będziesz chłonął jak gąbka wszystko co na Ciebie nakapie.
JAK ROZWIJAĆ MYŚLENIE KRYTYCZNE?
Kwestionowanie źródeł – analiza, kto dostarcza informacje i czy są one wiarygodne.
Analiza argumentacji – czy wnioski są logicznie uzasadnione, czy też oparte na emocjach i błędach poznawczych.
Zdolność do zmiany zdania – otwartość na nowe informacje i możliwość rewizji własnych przekonań.
Ćwiczenie argumentacji – np. debaty, analizy, case study, czy bitwy na portalu Linkedin pod dziwnymi postami wątpliwej jakości niby „celebrytów”. Za to kocham Linkedin.
ZASTOSOWANIE MYŚLENIA KRYTYCZNEGO.
W pracy naukowej rzetelna analiza badań i danych.
W biznesie podejmowanie decyzji na podstawie faktów, a nie intuicji, czy uprzedzeń.
W codziennym życiu rozpoznawanie manipulacji.
Na Linkedin, bo każdego dnia będziesz bombardowany różnymi clickbaitami, spamem i dezinformacją.
Myślenie abstrakcyjne.
Myślenie abstrakcyjne to zdolność do analizowania pojęć, które nie mają konkretnej fizycznej formy. Obejmuje ono umiejętność rozumowania w kategoriach ogólnych, dostrzegania wzorców, metafor i symboli oraz operowania ideami oderwanymi od rzeczywistości. Paradoksalnie jest niezbędne w naukach ścisłych, jak również w sztuce, filozofii i przy rozwiązywaniu złożonych problemów. W tym w rozumieniu kodów kulturowych.
JAK PIEŚCIĆ MYŚLENIE ABSTRAKCYJNE?
Ćwiczenia logiczne – np. łamigłówki matematyczne, zagadki logiczne, szachy.
Analiza metafor i symboli – interpretacja dzieł literackich, malarstwa, czy teorii filozoficznych. Filmy od takich reżyserów jak Lars von Tier, czy David Lynch też tu pomogą.
Dyskusje o koncepcjach – zastanawianie się nad pojęciami, np. „czym jest sprawiedliwość?”, czy „czym jest jakość?”.
Myślenie w kategoriach modeli – np. wyobrażanie sobie jak działa system ekonomiczny, czy struktura wszechświata.
ZASTOSOWANIE MYŚLENIA ABSTRAKCYJNEGO.
W naukach ścisłych fizycy teoretyczni tworzą modele matematyczne do opisu rzeczywistości, której nie można bezpośrednio zaobserwować (np. teoria strun).
W biznesie budowanie strategii, które opierają się na trendach i analizie przyszłości (np. jak AI wpłynie na rynek pracy?). A nie… to akurat ostatnio nudny temat. Bo często zajmują się nim pseudoeksperci.
W sztuce tworzenie dzieł opartych na symbolice i metaforach, np. surrealizm. Przykładowi malarze nurtu to Salvador Dali, czy André Breton.
Myślenie abstrakcyjne pozwala dostrzegać głębsze znaczenia i ukryte zależności w otaczającym świecie. Buduje klimat nadając nieoczywisty sznyt. Jest podstawą innowacyjności i kreatywnego podejścia do problemów. Czyli mocno idzie w parze w myśleniem kreatywnym. Zapewne dlatego oba kochają naukowcy i artyści. Z tym, że nie mamy na myśli tu artystów wykonujących disko polo, tu abstrakcji jest tyle ile żon miał Jarek z kotem.
Czy można się tego nauczyć?
Wielu z nas zastanawia się, czy umiejętności miękkie są wrodzone, czy można je nabyć poprzez naukę i doświadczenie. Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Niektóre osoby naturalnie posiadają pewne cechy, takie jak empatia czy komunikatywność, co ułatwia im funkcjonowanie w środowisku zawodowym, albo odwrotnie, utrudnia im to życie. Jednak większość umiejętności miękkich można rozwijać poprzez świadome działania. Nieco trudniej może być względem rodzajów myślenia.
Na przykład umiejętność zarządzania czasem można poprawić poprzez stosowanie odpowiednich technik planowania i priorytetyzacji zadań. Podobnie, kompetencje przywódcze można kształtować poprzez uczestnictwo w szkoleniach i zdobywanie doświadczenia w kierowaniu zespołem. Warto jednak pamiętać, że proces ten wymaga czasu, zaangażowania i ciągłej pracy nad sobą.
Niemniej jednak, nie wszystkie umiejętności miękkie są łatwe do opanowania dla każdego. Cechy takie jak empatia czy kreatywność mogą być trudniejsze do rozwinięcia, zwłaszcza jeśli nie są naturalnie obecne w naszej osobowości. W takich przypadkach ważne jest zrozumienie własnych ograniczeń i skoncentrowanie się na tych obszarach, które możemy realnie poprawić. Popularne „talenty” od Gallupa Wam tu nie pomogą.
Popularne mity na temat kompetencji miękkich i ich źródła.
WOKÓŁ KOMPETENCJI MIĘKKICH NAROSŁO WIELE MITÓW, KTÓRE WARTO OBALIĆ.
Mit 1: Umiejętności miękkie są mniej ważne niż twarde
To przekonanie jest błędne. Współczesny rynek pracy coraz bardziej docenia kompetencje miękkie, ponieważ wpływają one na efektywność pracy zespołowej, komunikację i ogólną atmosferę w miejscu pracy. Jak również mają one duży wpływ na kreację i rozwiązywanie problemów.
Mit 2: Nie można nauczyć się umiejętności miękkich
Jak wcześniej wspomniano, wiele umiejętności miękkich można rozwijać poprzez odpowiednie szkolenia, praktykę i refleksję nad własnym zachowaniem. Choć niektóre osoby mają wrodzone ograniczenia i 3 dniowe szkolenie od super trenera raczej w niczym tu nie pomoże. Na niewiele się zdadzą też darmowe webinary z Linkedin-a, czy Facebook-a.
Mit 3: Umiejętności miękkie są potrzebne tylko w określonych zawodach
Niezależnie od branży, czy stanowiska umiejętności miękkie są bardzo ważne w budowaniu relacji, rozwiązywaniu konfliktów i efektywnej współpracy w większości zawodów.
KTO NAJCZĘŚCIEJ TWORZY MITY NA TEMAT KOMPETENCJI MIĘKKICH?
Mity dotyczące umiejętności miękkich często pochodzą z tych źródeł:
Niektórzy specjaliści HR i wątpliwej jakości managerowie.
Niektórzy specjaliści ds. zasobów ludzkich mogą nie doceniać znaczenia kompetencji miękkich lub postrzegać je jako coś oczywistego i wrodzonego. Często skupiają się na kwalifikacjach technicznych i doświadczeniu zawodowym, pomijając fakt, że to właśnie umiejętności miękkie i style myślenia decydują o tym, jak dana osoba odnajdzie się w organizacji, czy projekcie. W efekcie kandydaci mogą otrzymywać sprzeczne sygnały – z jednej strony słyszą o znaczeniu kompetencji miękkich, a z drugiej są oceniani głównie na podstawie twardych kwalifikacji. HR z reguły nie potrafi identyfikować poprawnie kompetencji miękkich i rodzajów myślenia.
Niektórzy trenerzy motywacyjni, coachowie i dziwni psychologowie pozytywni.
Niektórzy trenerzy rozwoju osobistego przedstawiają umiejętności miękkie jako coś, co można wypracować w krótkim czasie, np. poprzez uczestnictwo w jednodniowym szkoleniu, czy poprzez przeczytanie książki. W rzeczywistości rozwój tych kompetencji wymaga długotrwałego zaangażowania, praktyki i refleksji nad własnym zachowaniem, wieloletniego treningu. Magiczne rozwiązania, które mają „nauczyć” kogoś asertywności, czy empatii w ciągu kilku godzin, to najczęściej jedynie iluzja sprzedawana ludziom nieświadomym i bez filtrów poznawczych.
Podsumowanie.
Wiecie co?
Chyba nie jest w tym artykule ono potrzebne.
Każdy paragraf tego wpisu i tak ma jakieś podsumowania.
Dlatego podsumujcie w swoich głowach tę treść samodzielnie.
Używając każdego typu myślenia jakim matka natura Was obdarzyła.
Czy wyczerpałem temat tym wpisem?
Zdecydowanie nie, bo to temat na całą książkę.
Wszystkiego dobrego.
Jak zrobić dobre CV? Przeczytaj artykuł.
LINK:
https://dobryhr.eu/jak-napisac-dobre-cv-nie-badz-leszczem-badz-szczupakiem/
Autor: Jakub Iciaszek
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wesprzyj autora poprzez patronat.
